Từ xưa tới nay, hầu hết quốc gia luôn luôn tìm hầu hếth thể hiện quyền lực tối cao kinh tế tài chính, chính trị, văn hóa truyền thống, tư tưởng, quân sự… trong thời đại của nó. Một trong mỗi hầu hếth rất quan trọng nhất là xây dựng những công trình kiến trúc mang đặc thù hình tượng.
Khi đó, kiến trúc mang thể gánh vác trách nát nhiệm để thêm phần tượng trưng cho lphát minh, tham vọng của quốc gia. Kiến trúc sư bậc thầy Mies van der Rohe (một886 – một969) từng nói: “Kiến trúc là ý chí của 1 thời đại được truyền tquan ải vào ko gian”. Điều này mang thể được thđó trong hầu hết công trình dễ tiếp cận, mang đặc thù hình tượng như cung điện, công trình tôn giáo, nhà quốc hội, thư viện quốc gia, bảo tồn, tháp cao tầng… Khi nhắc tới La Mã chúng ta sẽ nghĩ tới ngay trường đấu Coliseum; hoặc lúc nhắc tới Paris thì hình hình ảnh tháp Eiffel sẽ ngay ngay lập tức xuất hiện. Giới tinh hoa luôn luôn tìm kiếm những phương thức hình tượng để tượng trưng cho quốc gia. Còn quần chúng thì phấn đấu để phẩm giá và phiên bạn dạng sắc của đàn mình được xác định (theo Francis Fukuyama). Nói hầu hếth khác, kiến trúc thêm phần quan trọng trong quy trình xây đắp phiên bạn dạng sắc quốc gia, dân tộc.
Nhiều người trong chúng ta cảm thđó khó hiểu lúc nước nhà Qatar mang diện tích và dân số nhỏ như một tỉnh thành của Việt Nam lại sẵn sàng bỏ ra số tiền khổng lồ để xây dựng những công trình kiến trúc tiện nghi tuyệt hảo, cũng như chi hàng trăm tỷ USD để tổ chức World cup 2022, trong đó chủ yếu là xây dựng Sảnh vận động và hoàn thiện cơ sở hạ tầng. Họ trọn vẹn mang lý lúc làm như vậy ở tầm nhìn xây cất quốc gia.
Xem thêm: nhà vườn 2 tầng
Mỗi quốc gia, dân tộc luôn luôn phcửa ải đương đầu với hoàn chình ảnh và cải tiến và phát triển thành cố xã hội ở thời khắc hiện tại trong ko gian tương tác với khá đầy đủ tập thể khác nên nó phcửa ải sắm lựa khá đầy đủh xác định “căn cước” của tập thể mình như vậy nào để tồn tại và cải tiến và phát triển. Chẳng hạn, vào cuối thế kỷ một7 – đầu thế kỷ một8, Piotr Đại đế nhận ra sự tụt hậu của Nga so với khá đầy đủ nước phương Tây, ông sẽ đưa ra chủ trương học hỏi và kết nối với phương Tây. Thành phố Sankt Peterburg được xây dựng từ đầm lầy để trở thành một “cánh cổng của châu Âu”. Piotr mời những người kiến trúc tốt nhất của châu Âu tới Sankt Peterburg để tạo ra những công trình hình tượng new của một nước Nga thuộc về châu Âu. Ngày nay, lúc cảm thđấy ko thể hòa hợp được với phương Tây, giới tinh hoa Nga đang xác định nước mình là một trong các mỗi quốc gia Á-Âu (còn phiên phiên bản thân khá đầy đủ dân tộc trong nước Nga sẽ được hòa trộn khá đầy đủ dòng máu Á- Âu từ lâu rồi), và nghệ thuật- kiến trúc Nga đang từng bước tthường đổi theo kim chỉ nan giao thình họa hóa Á-Âu.
Kiến tạo từ trên xuống: Ý chí chính trị
Trong tiến trình nhữngh tân và phát triển kiến trúc của mỗi quốc gia, mang những thời khắc chúng ta dạng lề, buộc phải nền kiến trúc đấy phcửa ải xây dựng những “mẩu truyện” new, nếu ko muốn rơi vào tình trạng sáo mòn, suy kiệt. Khi một guồng máy đang thao tác theo quán tính của nó, thì sự bẻ lái phụ thuộc rất to từ ý chí chính trị của nhân vật, giai cấp lãnh đạo.
Năm một852-một870, Napoleon III giao trọng trách rưới cho Georges Eugene Haussmann tiến hành cuộc đại ccửa quan tạo Paris từ một thành phố hậu – trung thế kỉ trở thành một hình mẫu thành phố tiền – tiến bộ, với những đại lộ, công viên to, quảng trường thoáng vẫnng, hạ tầng nghệ thuật tiên tiến, tạo tiền đề cho sự xuất hiện những tuyệt tác kiến trúc new sau đó ko lâu như tháp Eiffel. Dự án vấp phcửa quan làn sóng phản đối từ phía người dân lẫn hầu hết nhóm lợi ích. Nhưng Haussmann, với sự ủng hộ tuyệt đối từ hoàng đế cũng như hầu hết người kiến trúc cùng với sự, vẫn quyết liệt phá hủy 20.000 ngôi nhà để xây new gấp rất nhiều lần số đó, cũng như không ngừng mở rộng thêm tám quận và làm những đoạn đường rộng 30m (lúc đó đường rộng một3m vẫn là sẽ là to). Thành công của Đại dự án Haussmann cho thđó sự quyết đoán của lãnh tụ (Napoleon III) rất quan trọng lúc thi công những tự sự new.
Ở Liên Xô, sau lúc sẽ loại bỏ gần như phe đối lập chính trị và nắm vững quyền lực tối cao vô thượng, Stalin sẽ lãnh đạo thiết kế kiến thiết một nền nghệ thuật khác với người tiền nhiệm. Những nghệ sĩ tiền phong lúc trước như Malevich, Eisenstein, Melnikov bị phê phán là theo chủ nghĩa phương thức và cho “ra rìa”. Tthường vào đó, Stalin ủng hộ những nghệ sĩ khác sở hữu mỹ học tương quí với ý kiến chính trị của ông như Deyneka, Aleksandrov, Iofan. Nghệ thuật Liên Xô (khác lạ kiến trúc) thời kỳ Stalin là 1 trong ví dụ tuyệt vời để chứng tỏ vai trò chính trị rất quan trọng thế nào trong việc tự sự nền nghệ thuật quốc gia. Bằng quyền lực tối cao của tôi, Stalin sẽ tạo ra một phong gần nhưh kiến trúc khuynh loát toàn liên bang và lan tỏa ra gần như nước thuộc khối XHCN, cả ở Đông Âu lẫn châu Á. Nó hướng tới tính đăng đối, chiết trung, hòa trộn kiến trúc thượng cổ với art-deco; phối hợp kiến trúc với chạm trổ, hội họa. Chi tiết trang trí dễ nhận mặt của nó là gần nhưh sử dụng thức cột, phù điêu với hình hình ảnh huy hiệu, ngôi sao sáng, băng đô, hoa, vũ khí, hình người. Dù sở hữu ý kiến cho rằng kiến trúc Stalin ko tạo thành, tiến bộ như thời Lenin, nhưng ko thể phủ nhận nó sở hữu đậm cá tính mạnh, sang trọng, dễ tiếp nhận so với nhân dân lao động.
Sự kiện Khruschev “xét lại” Stalin lúcến Bắc Kinh ko vừa lòng, coi đó như một sự “phản bội”. Mao Trạch Đông, một người rất ngưỡng mộ Stalin, cảm thđó cần phcửa quan tự sắm đoạn đường riêng của Trung Quốc để tiến lên chủ nghĩa cùng sản, bằng mọih tiến hành Đại nhảy vọt. Năm một958, lãnh tụ Trung Quốc yêu cầu xây dựng “thập đại kiến trúc” ở Bắc Kinh, tổng thể một0 công trình to như Đại lễ đường Nhân dân, Bảo tàng Quốc gia, Cung văn hóa truyền thống Dân tộc, Nhà ga Bắc Kinh… trở thành hình tượng của giang sơn Trung Quốc thời đại new. Tuy cuộc Đại nhảy vọt trong tài chính thất bại, nhưng những công trình kiến trúc “tượng trưng” cho này lại thành công. Đại lễ đường Nhân dân thời nay vẫn là hình tượng cho khát vọng và sức khỏe của Trung Quốc. “Thập đại kiến trúc” mang thể coi như phiên phiên bạn dạng kiến trúc Stalin ở Trung Quốc, được thể hiện ở tính chiết trung giữa phương thức văn hóa truyền thống với tân tiến, sự tinh xảo tới những ví dụ trang trí theo kiểu art- deco, quy mô, tầm vóc to.
Ở Việt Nam, sau thắng lợi Điện Biên Phủ, chúng ta vẫn sử dụng nhiều công trình thời Pháp thuộc làm trụ sở những cơ quan hành chính quan trọng như Phủ Chủ tịch (Dinh Toàn quyền cũ), Trụ sở Bộ Ngoại giao (Sở Tài chính Đông Dương cũ). Có thể coi đó là hiện tượng “sở hữu hình tượng”, một việc làm cùng bất đắc dĩ (vì còn nghèo) và nhân văn (tôn trọng tác phẩm nghệ thuật của chính sách cũ). Phcửa quan tới đầu những năm một960, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa new với điều kiện xây đắp những hình tượng kiến trúc của riêng mình trên cơ sở tìm hiểu thêm những nước XHCN bằng hữu và tận dụng một trong những mỗi tiến bộ từ thời kỳ trước. Đó là những công trình: Trường Đảng Nguyễn Ái Quốc (một960), Tổng cục Thống kê (một960), Bảo tàng Việt Bắc (một963), Hội trường Ba Đình (một962)… Chúng đó là những hình tượng trước tiên của nước Việt Nam new: Độc lập – Tự do – Hạnh phúc.
Kiến tạo từ dưới lên: Tự sự bè đảng
Tự sự bè đảng là phần đôngh thức một bè đảng phân bua mình theo chiều kích ko gian và thời kì, trong sự tổ hợp phần đông vấn đề lịch sử vẻ vang, chính trị, văn hóa truyền thống, loài người… nhằm mục đích gicửa quan đáp phần đông ý hỏi về sự việc tồn tại, vận hành, hình thành, triển vọng, ước mơ của bè đảng.
Về mặt mái ấm gia đình bạn dạng chất (quy chất), đồ vậtng đội sinh sống ở một khu vực địa lý, khí hậu đặc trưng, di truyền hầu như mã văn hóa truyền thống- nhân học trải qua nhiều thế hệ như một phản ứng sắm lọc tự nhiên. Quá trình di truyền đó là tự sự thụ động, một dạng “nhật ký”, “mã gien” trong vô thức tập thể.
Về mặt thiết kế kiến thiết, bè lũ luôn luôn phcửa ải đương đầu với hoàn chình ảnh và thay đổi cố xã hội ở thời khắc hiện tại trong ko gian tương tác với mọi bè lũ khác nên nó phcửa ải tậu lựa mọih xác định “căn cước” của bè lũ mình vậy đó nào để cải tiến và phát triển vững chắc, ko bị thoái hóa, tự hủy. Việc xác định, “trình làng” tổ ấm dạng thân là tự sự chủ động. Khi vẫn xác định được mình, bè lũ và mọi thành viên của nó sẽ với thêm sự tự tín để che chắn, phát minh nền nghệ thuật new. Cũng như họa sỹ Nguyễn Sáng, sau lúc cùng nhân dân trcửa ải qua cuộc kháng chiến chống Pháp chín năm vẫn tự nhận ra sự tthường xuyên đổi trong vàng thuật của tôi bằng lời nói: “Cách mạng vẫn sinh ra tôi lần thứ nhì”.
Cung Thiếu nhi Thành Phố Hà Nội
Khi một quốc gia định hình được nội dung tự sự thứng chí một hầu nhưh thuyết phục, hầu như nghệ sĩ sẽ sở hữu được “tâm thế chính trị” để tự tín ý tưởng phát minh. Sau Cách mạng Tháng Mười Nga, ngoại trừ những người tìm lựa thiên cư sang quốc tế, giới văn nghệ Nga phấn chấn, cùng nhau hướng tới tương lai tốt thích mắt cho quốc gia đang bị trì trệ vì khối hệ thống quan liêu và chiến tranh. Phong trào Kiến tạo (constructivism) xuất hiện trong hoàn chình họa đó.
Khi một quốc gia định hình được nội dung tự sự mái ấm gia đình bạn hữu một nhữngh thuyết phục, những nghệ sĩ sẽ sở hữu được “tâm thế chính trị” để tự tín tạo ra.
Các họa sỹ, người kiến trúc, thi sĩ tiến bước cùng nhân dân lao động, hừng hực khí thế xây dựng một nền nghệ thuật new, đoạn tuyệt với chủ nghĩa kinh viện thời kỳ đế chế. Trong suốt những năm một920, những nghệ sĩ theo chủ nghĩa Kiến tạo sẽ tthường đổi trọn vẹn khái niệm về kiến trúc, thiết kế kiến thiết thiết bị họa, phyên ổn hình họa. Họ động viên vận dụng những tiến bộ khoa học nghệ thuật new trong vàng thuật, sử dụng phần đông bố cục trừu tượng, gắn nghệ thuật với thời đại, phục vụ những lời xin new của xã hội qua việc sử dụng thép, bê tông thường thiết kế kiến thiết những khu nhà tập thể đa tác dụng… Điều đó cũng mến thích hợp với ý kiến của Lenin lúc chuyển đổi kinh tế tài chính Nga từ một nước nông nghiệp sang công nghiệp. Chúng ta sở hữu thể tưởng tượng trong con mắt những nghệ sĩ Nga lúc đó, việc xây dựng chính quyền Xô viết là 1 trong dự án nghệ thuật quy mô to.
Sau Thế chiến II, lúc Liên Xô dẫn dắt khối xã hội chủ nghĩa, dù giới văn nghệ chịu chình ảnh kiểm duyệt gắt gao, nhưng phần lớn nghệ sĩ vẫn mang thể phát hành những tác phẩm đỉnh cao, khác với niềm tin thiếu căn cứ ở một vài nơi hiện nay rằng chỉ mang “tự do” new tạo ra tuyệt tác!? Ở trường hợp Liên Xô, chúng ta mang thể lý giquan ải rằng, nền tảng văn hóa truyền thống dân tộc, vị thế quốc gia, tâm thế chính trị của nghệ sĩ new là những yếu tố rất quan trọng để tạo thành những tác phẩm đỉnh cao. Khi Liên Xô dẫn dắt một nửa toàn thị trường quốc tế, thì tâm thế chính trị và trách nát nhiệm của phần lớn nghệ sĩ khác hoàn toàn so với lúc họ là công dân của những quốc gia tan đàn xẻ nghé, thiếu chủ thuyết xã hội. Dù giới văn nghệ phần lớn nước hậu Xô viết mang vẻ được hưởng bầu ko khí tự do hơn, nhưng tới nay sau hơn 30 năm phân ly độc lập, vẫn chưa thđấy xuất hiện những tuyệt tác to như thời Liên Xô. Rõ ràng, sức khỏe tự sự bọn đàn mang kỹ năng kích mến tiềm năng tạo ra của người nghệ sĩ.
Nền tảng văn hóa truyền thống dân tộc, vị thế quốc gia, tâm thế chính trị của nghệ sĩ new là những yếu tố rất quan trọng để tạo thành những tác phẩm đỉnh cao
Ở chiều trái lại, chính những thành công đột phá trong vàng thuật sẽ tạo thiện cảm của giới trí thức, văn nghệ quốc tế so với quốc gia xã hội chủ nghĩa non trẻ. Các người design hàng đầu trái đất những năm một920-một930 như Le Corbusier, Frank Lloyd Wright đều ngưỡng mộ và ủng hộ hầu như công trình kiến trúc Kiến tạo, thậm chí cả Hiện thực xã hội chủ nghĩa nữa. F.L. Wright viết trong tự truyện của tôi rằng: “Choáng ngợp vì sức sống, sự mạnh mẽ và tự tin, chủ nghĩa hero và độ no đủ trong mô tả, ngưỡng mộ tính cá thể đầy nhưng màu sắc sắc, chưa lúc nào được cho là bí hiểm của niềm hạnh phúc như vậy. Nước Nga mang thể mang lại cho đám đông cãi cọ của những loại người già nua đầu óc sặc mùi tiền và chiến tranh của trái đất phương Tây phần tâm hồn sẽ ảnh hưởng vùi lấp, và tôi hy vọng, kịp thời xuất hiện để ngăn chặn sự tự diệt vong nhưng mà hầu như quốc gia đang cùng nhau lao tới”.
Ở Việt Nam thời bao cấp, ko kể ý chí chính trị của những người lãnh đạo, sự triển khai đỡ của phần lớn nước XHCN, thì sự trang bịng tâm hợp lực của trang bịng minh và giới người thiết kế vẫn tạo ra một giai đoạn kiến trúc Việt Nam sở hữu căn tính rõ ràng. Dù dồn hết nguồn lực để tiếp viện cho mặt trận miền Nam, sau đó là khủng hoảng tài chính vì cơ chế quản trị và vận hành quan liêu, bao cấp, người Việt Nam vẫn sở hữu thể xây dựng được những công trình sở hữu thẩm mỹ và làm đẹp new mẻ, tiến bộ, nhân văn, phục vụ quần chúng nhân dân lao động.
Có cần lý tưởng phát minh cho phần đông thị trấn?
Các thị trấn VN hiện nay đang ở thời khắc trở nên tân tiến rất nkhô cứng hao, nhưng chưa sở hữu những tự sự new thu hút, uy lực. Điều đó dẫn tới tình trạng quốc gia cứ phquan ải “đuổi theo” số đông dự án bất động sản của những tập đoàn to để điều chỉnh quy hoạch. Trong sườn chình ảnh sở hữu phần “lủng củng” đó, chúng ta phquan ải nhấn mạnh và xác định vai trò lãnh đạo, thiết kế kiến thiết của quốc gia trong quy hoạch, thiết kế kiến thiết thị trấn, kiến trúc, nhất là lúc số đông tập đoàn tư nhân đang cho thđó họ chỉ nghĩ tới quyền lợi nhưng mà ko nhiều sở hữu trách rưới nhiệm so với xã hội.
Chúng ta hiện đang mang rất nhiều những công trình to được tài trợ do quốc gia và tư nhân nhưng ko đưa ra được “đầu bài” mang ý nghĩa tự sự trang bịng minh, vậy nên kết quả của nó là những công trình kiến trúc “giông giống như” ở nhiều “thành phố đại trà” khác trên trái đất. Có lẽ, ngay lúc này chúng ta cần tậu lựa và xây dựng một tự sự trang bịng minh new mẻ, mang tài năng ktương đối gợi tạo ra để lan tỏa vào những dự án, những cuộc thi tuyển kiến trúc?
Lý tưởng phát minh – một khái niệm với thể lúcến nhiều người Việt Nam “dị ứng” và “dự trữ”, nhưng lại đó là thứ trọng yếu còn thiếu trong quy hoạch, thiết kế, xây dựng, vận hành phần đông thành phố to VN hiện nay.
Lý tưởng phát minh – một khái niệm với thể lúcến nhiều người Việt Nam “dị ứng” và “dự trữ”, nhưng lại đó là thứ rất quan trọng còn thiếu trong quy hoạch, thiết kế kiến thiết, xây dựng, quản trị và vận hành rất nhiều thị trấn to việt nam hiện nay.
Những thành phố – ý nói những thành phố vĩ đại – được xây bằng gì? Chúng được xây bằng lphát minh.
Lphát minh của La Mã sẽ tạo thành thành phố La Mã, và “mọi đoạn đường đều dẫn tới thành Roma”. Sau lúc La Mã bị phá hủy, Constantinopol (La Mã thứ nhị) thất thủ, mọi Sa hoàng Nga muốn Moskva trở thành La Mã thứ ba và sẽ ko mang La Mã thứ tư nữa. Từ đầu thế kỷ một9, người ta gọi Paris là “kinh đô ánh sáng” để xác minh nó là trung tâm văn hóa truyền thống, tri thức của toàn thị trường quốc tế.
Vậy lphát minh của TP. hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Huế, Đà Nẵng, Hquan ải Phòng, Cần Thơ… là gì? Chỉ lúc vấn đáp được ý hỏi đó, người ta new tin tưởng vào hành vi của tôi. Không sở hữu lphát minh, mọi hành vi sẽ chìm đắm trong vòng luẩn quẩn tranh cãi vươn lên là động.
Kiến trúc Việt Nam trong một Đông Nam Á năng động và chủ động
Với vị trí địa lý thuộc ở vùng biên phía Nam của văn hóa truyền thống Trung Quốc, lại từng là thuộc địa một nghìn năm, nước Đại Việt xưa đang xây dựng nền văn nghệ của tôi theo hướng Hoa tâm luận (đôi lúc còn tự nhận mình là Hán nhân!). Triết học, văn hoa đều lđấy Trung Quốc làm chuẩn chỉnh mực, làng nghề kỹ nghệ chủ yếu được phát khởi sau lúc với người đi sứ từ phương Bắc về. Người Việt Nam xưa nhận mình là người phương Nam, do lđấy Trung Quốc ở phương Bắc để phân tích.
Đến thời Pháp thuộc, Việt Nam thuộc trong xứ Đông Dương thuộc Pháp. Với phần nhiềuh xác định địa lý như vậy, tư tưởng “dĩ Âu vi trung” (eurocentrism) trong kiến trúc nói riêng và văn hóa truyền thống Việt Nam nói chung nảy nở và kéo dãn dằng dai tới ngày ngày hôm nay. Dường như, kiến trúc Champa trở thành một phần rất quan trọng của kiến trúc Việt Nam. Những phân tách về kiến trúc Champa mở đầu xuất hiện từ thời Pháp thuộc. Do tthường xuyên đổi nhận thức về kiến trúc nước mình, vua Khcửa quan Định vẫn cho phối hợp nhiều mô-típ kiến trúc Champa vào trong công trình lăng của ông. Ngày nay, trong nhiều loại phần nhiều diễn ngôn chính trị, kiến trúc Champa vẫn trở thành di sản kiến trúc Việt Nam.
Hiện nay, Việt Nam xác định mình là 1 trong những mỗi quốc gia Đông Nam Á. Điều này sẽ mở ra một chương new trong việc xây đắp văn học nghệ thuật việt nam. Đông Nam Á tâm luận (Aseancentrism) là thời cơ cho phần nhiều nghệ sĩ Việt Nam cũng như của toàn bộ phần nhiều quốc gia khác trong khu vực, do nó là 1 trong những mỗi vùng đất nhưngu mỡ đang hóng canh tác.
Tuy sở hữu quái đản, nhưng mọi quốc gia Đông Nam Á vẫn tồn tại nhiều cơ sở chung để cùng nhau thi công căn cước, sở hữu thể kể tới: địa lý (sông, đại dương), khí hậu (nhiệt đới), nhân khẩu (mái ấm gia đình bạn dạng địa Đông Nam Á và hậu duệ di trú từ Nam Trung Hoa), xã hội (hậu thuộc địa), nền tảng tư tưởng (phối hợp Ấn Độ, Trung Quốc, phương Tây), tài chính (đang tăng trưởng mạnh), văn hóa truyền thống (nhiều chủng loại).
Trong thời kì qua, Hội Kiến trúc sư Việt Nam đang mang nhiều sinh hoạt tăng cường kết nối với phần đông nước ASEAN như cứu giúp phần đông người thiết kế trong nước được xác nhận là người thiết kế ASEAN, đạt chứng chỉ hành nghề kiến trúc ASEAN, mời phần đông người thiết kế ASEAN tham gia tập huấn trở nên tân tiến nghề nghiệp và công việc liên tục (CPD)…
Cũng tương tự như ở Việt Nam, trào lưu kiến trúc xanh – vững chắc, kiến trúc phê so bình địa phương, sự tìm kiếm phiên bạn dạng sắc trong thời đại toàn thế giới hóa, đang thôi thúc đều người design ở đều quốc gia Đông Nam Á. Sự đồ gia dụngng điệu giữa kiến trúc Việt Nam với đều nước ASEAN ngày càng thể hiện rõ hơn. Điều đó chứng tỏ Đông Nam Á tâm luận là 1 trong mỗi đềuh xác định kiến trúc việt nam quí hợp.
Frank Lloyd Wright - Kiến trúc sư vĩ đại người Mỹ
Cesar Pelli - Kiến trúc sư người Argentina
Phùng Phong. Kiến trúc sư người Việt Nam